Bjarne Mastenbroek trof in Jisp een compleet vervallen stolp aan. Toch deed hij het voorstel die oude boerderij zoveel als mogelijk te behouden. “Rond zo’n boerderij zijn bepaalde elementen niet voor niks ontstaan. Door oude onderdelen opnieuw te gebruiken, wordt voorkomen dat zo’n gebouw zich loszingt van de bestaande structuur.”
Respect
Hij had ook een heel groot huis achter een metershoge heg kunnen maken. “Maar mijn opdrachtgevers waren overtuigd van de noodzaak respect te tonen voor het oude gebouw en de ontwikkelingsgeschiedenis van het dorp en de streek. Dat maakte niet alleen dat ze goed bij mijn manier van werken pasten. Het maakte ook dat de dorpsbewoners zich niet onmiddellijk tegen de komst van zo’n groot woonhuis hebben verzet.”
De ‘skewed stolp’ kent een oppervlakte van zo’n vijfhonderd m2. Die maat is bereikt door de oude boerderij aan twee zijden uit te breiden, net zover tot het door de opdrachtgevers gewenste programma erin paste. “We hebben de stolp aan de noord- en westkant op een heel praktische manier opengeknipt, vandaar de aanduiding skewed stolp. Het ontbrak ons aan dakpannen; de uitbreiding is voorzien van een tamelijk eenvoudig, wellicht wat boers golfplaten dak.”
Extra ruimte
De uitbreiding biedt alle ruimte aan woonkamer, keuken, atelier, ouderslaapkamer en badkamer. Bovendien ontstond door de uitbreiding op de etage extra ruimte voor de slaapkamers. “Op die manier hebben we een heel comfortabel huis kunnen maken. Bij het ontwerpen van een woonhuis is dat altijd het allerbelangrijkst. Ik heb een ontzettende hekel aan onvoldoende comfort”, zo zegt de architect.
Wel is de stolp vijf meter opgeschoven. “We hebben ontzettend veel tijd besteed aan de juiste positionering van de stolp met als doel de karakteristieken van zo’n boerenkavel te behouden. Een andere architect had op een eerder moment voorgesteld de boerderij 180 graden te draaien. Dat zou de bewoners veel ramen op het westen hebben opgeleverd, maar ook een pand dat bij een westerstorm vol in de wind staat. Dat moet je niet doen.”
‘Niet alleen binnen, maar ook rondom het gebouw zijn aantrekkelijke ruimtes ontstaan’
Vervolgens hebben we uitvoerig nagedacht over de precieze positie van de stolp ten opzichte van het water, met een niet te smalle maar ook niet te brede groenstrook, en een goede bereikbaarheid vanaf het oude laantje. Uiteindelijk is het ons gelukt het gebouw zo op het erf te plaatsen dat niet alleen binnen, maar ook rondom het gebouw aantrekkelijke ruimtes zijn ontstaan.”
Zichtlijn
Daarbij werd dwars door het huis een zichtlijn naar een oude boom gerealiseerd. “Zo’n oude boom beschouw ik als een groot cadeau. Ik ben heel blij dat we het zicht op die boom hebben weten te bewaren. Dat is gelukt door de toepassing van zogeheten aan/uit-glas in de badkamer. Waanzinnig mooi.”
Verder is Mastenbroek erg te spreken over de met zwarthout beklede zuidgevel. “De oude boer repareerde decennialang met allerlei planken en plankjes de gevel van zijn boerderij. Daardoor was een heel bijzonder patroon ontstaan. Voorafgaand aan de sloop is de gevel goed gedocumenteerd en vervolgens hebben we van zwarthout in diverse maten en bewerkingen een nieuwe interpretatie van die oude gevel bedacht. Ook dat is heel gaaf.”
De jury sprak bij de toekenning van de prijs over een ietwat eigenzinnig ontwerp. Dat verwijst onder meer naar het verloop van de kamervloer tot op het gazon. “Traditioneel bevindt het woonhuis van een stolp zich op zestig centimeter boven maaiveld. Aan de andere kant is het mooi een natuurlijke aansluiting te vinden. We hebben daarom in de uiterste punt van de woonkamer de vloer laten aflopen naar grasniveau.”
In de uiterste punt van de woonkamer loopt de vloer af naar grasniveau
Mobiele keuken
Eigenlijk had Mastenbroek het huis nog iets eigenzinniger willen maken, maar daar gingen de bewoners niet in mee. “We hadden een mobiele keuken bedacht die, afhankelijk van het seizoen, op drie verschillende plekken kon worden geplaatst, inclusief de benodigde aansluitpunten en afvoerbuizen. Maar dat was voor de bewoners onvoldoende praktisch. Eigenlijk begrijp ik dat ook wel.”
Uitermate is hij te spreken over de uitvoering tijdens de bouw. “We bouwen graag met De Nijs uit Warmenhuizen. Zij kunnen onder meer door hun eigen timmerfabriek nog slimme oplossingen aandragen, waar andere bouwers geen mogelijkheden meer zien.”
