Woningtekort
Nederland kent een tekort van 331.000 woningen. De druk op de woningmarkt neemt toe omdat het aantal huishoudens sneller stijgt dan het aantal woningen. Steeds meer Nederlanders wonen alleen, waardoor er steeds meer zelfstandige woningen nodig zijn. En de nieuwbouwproductie is al jarenlang te laag. Na de kredietcrisis zijn er te weinig woningen bijgebouwd. Problemen rond de normen voor stikstof en PFAS maken het extra lastig om de achterstand in te halen.
Het woningtekort zal de komende jaren verder toenemen, onder meer vanwege bevolkingsgroei. Nederland heeft nu 17,5 miljoen inwoners. Vanwege de coronapandemie is de bevolking in 2020 als gevolg van de hogere sterfte en lagere migratie minder gegroeid dan verwacht. Naar verwachting zal de bevolkingsgroei de komende jaren weer aantrekken. Volgens de meest recente prognose van het CBS telt Nederland in 2026 18 miljoen inwoners. In 2038 zal ons land naar verwachting 19 miljoen inwoners tellen.
Amsterdam behoort nu al tot de gebieden met het grootste woningtekort. Met als gevolg dat grote groepen mensen geen geschikte woning kunnen vinden. Er bestaat vooral behoefte aan betaalbare woningen, zowel in het sociale en middenhuur-segment, als op de koopmarkt. De bouw van betaalbare huur- en koopwoningen kan ook een belangrijke bijdrage leveren aan het bevorderen van de doorstroming in de sociale sector.
FIGUUR 4
Ontwikkeling nieuwbouw in Amsterdam, 1980 – 2020 | Bron: Gemeente Amsterdam, OIS, Grond en Ontwikkeling.
Nieuwbouwproductie
Mede vanwege het enorme tekort aan betaalbare huurwoningen hebben woningcorporaties, gemeente en huurders in de Samenwerkingsafspraken vastgelegd in de jaren 2020 tot en met 2023 jaarlijks te starten met de bouw van 2.500 nieuwe sociale huurwoningen. Deze ambitie ligt fors hoger dan in de periode 2015-2019, waarin de afspraak was jaarlijks 1.200 woningen te bouwen.
In 2020 zijn in totaal 2.428 sociale huurwoningen door corporaties in aanbouw genomen, waarvan 2.165 zelfstandige woningen en 263 onzelfstandige woningen. Daarmee is de corporatieproductie in een stroomversnelling geraakt. Ter vergelijking: in 2019 werden 1.601 sociale huurwoningen in aanbouw genomen.
Het aantal opleverde corporatiewoningen lag in 2020 wel lager dan in 2019. In 2020 leverden woningcorporaties 1.372 zelfstandige sociale huurwoningen op. Er werden geen nieuwe onzelfstandige of tijdelijke woningen opgeleverd. In 2019 werden nog 1.701 sociale huurwoningen opgeleverd, waarvan 1.621 zelfstandige en 80 onzelfstandige woningen, inclusief 452 woningen in tijdelijke projecten.
Volgens de Samenwerkingsafspraken zorgen de corporaties ervoor dat de voorraad aan middeldure huurwoningen in de periode 2020-2023 per saldo met 1.100 woningen toeneemt. Het aantal huurwoningen van corporaties in het middensegment groeide in 2020 met 452 stuks: van 5.897 naar 6.349 woningen. Deze toename is het gevolg van nieuwbouw en liberalisatie.
De Key bouwt door in Amsterdam
Gerealiseerde projecten
Meer dan de helft van de sociale huurwoningen die de corporaties in 2020 hebben opgeleverd staan in stadsdeel Noord. Daar werden 753 woningen opgeleverd.
In Buiksloterham realiseerde de Alliantie het project Cityplots. Op de voormalige Airproducts- en Nedcoatlocatie verrijst een nieuwe woonbuurt met onder meer 138 sociale huurappartementen. Cityplots is ontwikkeld met een circulaire ambitie. Dat gebeurde op basis van het manifest ‘Circulair Buiksloterham’.
De Key heeft aan de noordelijke zijde van de NDSM-werf het project NoordDok gerealiseerd. NoordDok bestaat uit drie gebouwdelen van 9, 11 en 15 verdiepingen. Hierin bevinden zich 309 sociale huurwoningen met een oppervlakte van 30 m2 tot 50 m2 speciaal voor jongeren van 23 tot 28 jaar.
Rochdale leverde in de Waterlandpleinbuurt in Amsterdam Noord 93 sociale huurwoningen op in het appartementencomplex De Schaker. De gemiddelde oppervlakte van deze appartementen is 60 m2. De Schaker is bijna energieneutraal: de woningen zijn extra geïsoleerd, de ramen zijn van triple glas, de warmte komt van stadsverwarming en op het dak liggen zonnepanelen.
In stadsdeel Centrum heeft Stadgenoot de eerste 97 sociale huurwoningen op Oostenburg opgeleverd. Het gaat om studio’s van 30 m2, bestemd voor jongeren tussen de 23 en 28 jaar. Speciaal voor mindervalide jongeren zijn in de plint vier rolstoelwoningen gerealiseerd.
Ymere bouwt op het voormalige Eenhoorn-terrein in Amsterdam Oost het project De Eenhoorn. In 2020 heeft Ymere daar 149 sociale huurappartementen opgeleverd. In totaal worden in het Eenhoorngebied 330 sociale huurwoningen gerealiseerd. Dit zijn appartementen van 33 m2, 45 m2 en 60 m². Voor gezinnen is een aantal 4-kamerappartementen beschikbaar van 87 m2.
In Amsterdam Zuidoost (Kortvoort) leverde Eigen Haard 84 sociale huurwoningen op. De appartementen en maisonettes maken deel uit van de nieuwe woonbuurt Mi Oso, waarin ook 42 koopwoningen zijn gerealiseerd.
In de Houthavens in Amsterdam West nam Habion het woongebouw LIFE in gebruik. Hierin bevinden zich 39 sociale huurappartementen voor 60-plussers met of zonder zorgbehoefte. Het is een gemengd complex met koopappartementen, vrije sector huurwoningen (Bouwinvest), studio’s (zorgorganisatie Cordaan) en voorzieningen als een gezondheidscentrum, een buurtkamer en een horecabedrijf.
FIGUUR 5
Nieuwbouwopleveringen door woningcorporaties in 2020 | Bron: eigen opgave corporaties
Nieuwbouw sociale huurwoningen Overhoeks
FIGUUR 6
Start nieuwbouw door woningcorporaties in 2020 | Bron: Grond en Ontwikkeling, gemeente Amsterdam
FIGUUR 7
Nieuwbouw zelfstandige sociale huur en studentenwoningen door corporaties in Amsterdam, 2015-2020 (inclusief tijdelijke projecten) | Bron: eigen opgave corporaties